Biz kendimizi mi sevmiyoruz acaba?

Bayram tatilinin sonuna yaklaştık. Bu dokuz günlük sürede çalışmaya ara verenler, pek de tatil yaptı denemez. Turizm sektöründe fiyatlar öyle arttı ki tatil beldelerine gitmek neredeyse imkansız hale geldi. Hatta bu sene ilk defa yurt dışından gelen turist sayısı da fiyatlar yüzünden azaldı. Avrupalı, Rus turistler fiyatların daha makul olduğu başka ülkeleri tercih etti.

Tatil beldelerine gidemeyen çalışanların bir kısmı memleketlerine, köylerine giderken büyük bir çoğunluk bunu bile yapamadı. Artık memleket ziyaret etmek bile uçak ve otobüs fiyatlarının geldiği noktada bütçeyi aşan bir duruma dönüştü. Sözün özü, tatil yapmak da sadece hayalini kurabileceğimiz lüksler arasındaki yerini aldı.

Pazartesi günü itibariyle çalışanları yine yoğun bir mesai bekliyor. Kavurucu sıcaklar da başlarken yorucu ve bunaltıcı bir yaz sezonuna adım atacağız. Bu arada Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ), Haziran 2023’e ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 10 bin 373 TL’ye, yoksulluk sınırı 33 bin 788 TL’ye yükseldi. Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 13 bin 4711 TL’ye çıktı. Şu anda 8 bin 500 TL olan asgari ücrete yapılan ara zam Ağustos ayı ücretlerine yansıyacak. Milyonlarca insan 11 bin 400 TL olan yeni asgari ücretle açlık sınırı kıyılarında yaşamaya devam edecek.

Hal böyleyken çalışma şartları da giderek bozuluyor. Türkiye işçiler için bir cehenneme dönüşmüş durumda. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (International Trade Union Confederation – ITUC), dünya genelinde çalışanların haklarını ve çıkarlarını savunan, sendikal faaliyetleri koordine eden bir sivil toplum örgütü. ITUC, farklı ülkelerdeki sendikaların bir araya gelerek oluşturduğu bir konfederasyon. Amacı, işçi haklarını ve çalışma koşullarını iyileştirmek, sosyal adaleti sağlamak, çalışanların ekonomik ve sosyal haklarını korumak ve işçi haklarına yönelik ihlallerle mücadele etmek.

ITUC, her yıl Küresel Haklar Endeksi adında bir rapor hazırlıyor ve dünya genelindeki işçi hakları ve çalışma koşulları hakkında bilgi sağlamaya çalışıyor. ITUC Küresel Haklar Endeksi, farklı ülkelerdeki işçi haklarının durumunu değerlendiren ve sıralayan bir endeks. Bu endeks, işçi haklarının ihlallerini belirlemek ve dünya genelindeki işçi hareketinin gücünü göstermek amacıyla yapılıyor. Endeks, sendikal haklar, toplu sözleşme hakkı, grev hakkı ve diğer işçi hakları gibi çeşitli göstergelere dayanarak ülkeleri sıralıyor.

2023 raporu da geçtiğimiz günlerde yayımlandı. Küresel Haklar Endeksi’ne göre Türkiye, 149 ülke arasında işçi haklarının en kötü olduğu 10’uncu ülke oldu.

Dünya genelinde işçi haklarının en kötü olduğu 10 ülkeye bir bakalım:
• Bangladeş
• Belarus
• Ekvador
• Mısır
• Esvatini
• Guatemala
• Myanmar
• Tunus
• Filipinler
• Türkiye

Son yıllarda hangi endekse baksak, yanımızda yamacımızda dünyanın en geri kalmış ülkelerini görmeye alıştık. İşçi haklarında da durum değişmiyor.

ITUC, Türkiye’yle ilgili değerlendirmesinde ‘grevlerin baskılanması’, ‘sendikacıların keyfi tutuklanması’ ve ‘sistematik sendika bozuculuğu’ gibi başlıkları öne çıkarıyor. Bir işçi şehri olan Kocaeli’yi yakından ilgilendiren bir sonuç bu. O yüzden dikkatlere sunmak istedim.

Türkiye ile ilgili hangi veriye baksanız, 2015’ten sonra bir kötüye gidiş, sonrasında da hızlı bir savruluş görüyorsunuz. İşçi hakları endeksinde de Türkiye 2016 yılından beri en kötüler arasında ölçülüyor. 2023 yılına geldiğimizde ülkemiz bu kategoride en fazla kalan ülke olarak rekor da kırdı!

Peki biz hala temel hak ve özgürlükleri bastırarak ekonomik kalkınma sağlayamayacağımızı görmedik mi? Yeterince veri yok mu gözümüzün önünde? Sendikacıları, gazetecileri, sanatçıları tutuklayarak ekonomik büyümeye ne katkımız oldu? Şöyle bir katkımız olabilir; zengini daha zengin hale getirdik. Biz bayram tatilinde evlerimizde pineklerken, Ege’de dudak uçuklatan paralarla sefa süren bir zümre var. Türkiye yoksulun giderek yoksullaştığı, zenginin ise giderek zenginleştiği bir ülke haline geldi.

Bazen biz kendimizi neden sevmiyoruz diye düşünmeden edemiyor insan!