Dinlemek üzerine
...
Dinlemek; bir konuşmayı, bir sesi işitmek için kulak verme, duyma, işitme olarak tanımlanmaktadır. Dinleme; herhangi bir konu ile ilgili konuşmaları duymak, anlamak ve öğrenmek için sesler üzerinde dikkati yoğunlaştırmak demektir. Kişilerin ilişkilerinin çoğu konuşmaya ve dinlemeye dayalıdır. Dinlemek, okul, ev, iş, çarşı, pazar ve her türlü günlük hayatımızda yaptığımız bir davranış biçimidir. Bazen dinleme tek taraflı da olabilir. Örneğin bir konferansa ya da bir özel açık oturuma gittiğiniz zaman karşı tarafı dinlemek gibi. Dinlemek, konuşan kişiye karşı saygı duymaktır.
Dinlemenin önemi çok büyüktür. Bazen siz karşınızdakini dinlersiniz fakat karşınızdaki kişi siz anlatırken ya da konuşurken dinlemez bu da sizleri bir hayli üzebilir. Herkes her yerde dinlemenin ne kadar önemli olduğunu bilmek zorundadır. Bazen bunu incitmeden ve kırmadan dinlemek ile ilgili sözler kullanarak karşı tarafa anlatabilirsiniz. Bu güzel sözler karşısında onlar da sizleri dinlemeye başlayıp mutlu ve huzurlu olmayı sağlarsınız.
Dogan Cüceloğlu üstad da bir video söyleşisinde dinlemenin olmadığı yerde (okulda, evde, şirkette, toplumda…vb) sorunların başlayacağını anlatır. İnsanlar zamanla olgunlaştıkça yavaş yavaş gözüyle kulağıyla dinlemeye başlar. Dinlemeden de keyif alır hale gelirler. Bunun için de çaba sarfetmek gerekir. İletişim kurslarında yüz birimlik iletişimin en az 60 birimi dinleme 40 birimi konuşma ile oluşması tavsiye edilir.
Hayatın günlük meşgale ve dağdağaları içinde bunalan insan bir huzur bir dinginlik ararken kendini çok uzaklarda bir sahil kenarına atar. Özellikle gün doğumu öncesinde ıssız bir deniz sahilinde ritmik kıvrımlarla kıyıya dokunan dalgaların efsunlu sesini dinler. Derin bir tefekküre dalar. Dalgaların huzur verici sesine deniz kuşlarının ve martıların sesi karışır. Hele bir de meltem esintisi başlarsa bu ses armonisi insanı alır çok uzaklara çok derinlere götürür. Bir başka alemin büyüsüyle dalar gider. Dinlemek üzerine söylenen çok düşündürücü sözlerden birkaçını hatırlayalım;
Söz söylemede yücelik aramayın! Dinlemek, söylemekten yeğdir. Mevlana sessizlik, büyük vahiydir. Lao Tzu
Uzun konuşanı, kısa dinlemek gerekir. Farabi Kulak, yüreğe giden bir caddedir. Voltaire
Gözlemle, dinle, sus, az yargıla, çok sor. Platon
Dil söyler kulak dinler, kalp söyler kâinat dinler. Yunus Emre
Dinlemek, gösterebileceğimiz nezaketlerin en yükseğidir. Dale Carnegie
Başkalarını inandırmanın en iyi yolu, onları dinlemektir. Dean Rusk
Dinlemek düşünmeye, konuşmak düşünmemeye yol açar. Edward Gibbon
Gönlünde kelimelere ihtiyaç duymayan bir ses var. Dinle! Mevlana
Kendi ahlâkını düşmanından dinle; dostun gözünde her yaptığın iyidir. Sadi Şirazi
Söz söylemek için önce dinlemek gerekir. Söze, kulak verme yolundan gir. Hz. Adem
Sözün en güzeli, söyleyenin doğru olarak söylediği, dinleyenin de yararlandığı sözdür. Aristo
Yazımızı bitirirken DİNLEMEK üzerine duygu ve düşüncelerimizi bir de şiirin diliyle dinleyelim. Ne dersiniz;
DİNLEMEK
Yorgun ve bîtap ruhlar muhtaç serinlemeye
Muhtaçtır sükûneti asûde dinlemeye
Gün doğarken sahilde dalgaların sesini
Yüzümüzü okşayan meltemin nefesini..
Taze bir müjde gibi; ezan ve kuş sesleri
Nasıl teselli eder hasta ve bîkesleri..
Ne lâtif bir zemzeme kuşların cıvıltısı
Uçuşan arıların o mevzun vızıltısı
Yağmurun oluklarda mukannen tıkırtısı
Rüzgârla yaprakların pek ılgın hışırtısı
Zikirle cûşa gelir ariflerin dergâhı
Eşiğinde dinleriz O yüce barigâhı
Bir ney sesi geliyor süzülerek uzaktan
Lâhuti bir ritim ki dem verir iftiraktan..
Zihnim maziye dalmış o meçhuller diyarı
Terennüm eyliyorum o kadim âh-ü zâr’ı
Bestekâr-ı Muhteşem Itrî’nin Nevakâr’ı
Hacı Arif Üstadın kürdili hicazkârı
Söylemek söz uzatır artar verilen emek
Söyleyen değil oğul! dinleyen arif gerek
Yaylamızda rüzgârın yükselirken ıslığı
Yalayıp da geçiyor çevrede ıssızlığı..
İnsan ömür nehrinin arıyor karârını
Hem ses armonisinin hikmetli esrârını..
Seslerin ötesinde iç alemini dinler
İnsanı düşündürür içindeki derinler…..
Hikmet Erbıyık, 10.05.2020 , Yahya Efendi Dergâhı