Bir sipariş uğruna canlarından oluyorlar… Motokuryelerde acı bilanço!

Kurye Hakları Derneği tarafından yayımlanan Motokurye Ölümler Raporu’nda, 2022’de 58 motokurye hayatını kaybederken, 2023’te bu sayının 68’e yükseldiği belirtildi. Raporda “Artan sayı sektörde iş güvenliği ve işçi sağlığı ile ilgili ciddi sorunların devam ettiğine işaret ediyor” denildi.

ÇOCUK KURYE BİLE VAR!

Rapora göre 2023 yılında hayatını kaybeden 68 motokuryeden tamamı gıda alanında faaliyet gösteren firmalar ve online alışveriş sitelerinde çalışmakta olduğu görülüyor. Verilere göre, yaşamını yitiren kuryelerin büyük bir kısmı 19-28 yaş aralığında yer alıyor. 2’si 15 yaşında olmak üzere 3 çocuk, 19-28 yaş aralığında 35, 29-50 yaş aralığında 22, 51-63 yaş aralığında ise 3 kişi yaşanan kazalarda yaşamını yitirmiş.

KAZALAR ÇOĞUNLUKLA KIŞ VE SONBAHAR AYLARINDA

Raporda en fazla dikkat çeken verilerden biri, yaşanan kazaların önemli bir kısmının en çok kış ve sonbahar aylarında yaşanmış olması. Elde edilen verilerle birlikte yağışlı, sisli ve yer yer karlı havalarda yeterli ekipman sağlanamamasının kaza ve ölümleri arttırdığı tespit edilmiş.

KOCAELİ 4. SIRADA

Rapora göre, Ülke genelinde 68 kuryeden 23’ü İstanbul’da yaşamını yitirirken; İstanbul’un en az 16 ilçesinde motokurye ölümü tespit edildi. Elde edilen veriler doğrultusunda yaşamını yitiren motokuryelerin illere göre şöyle: İstanbul: 23, İzmir: 7, Ankara: 5, Kocaeli: 4, Antalya: 3, Mersin: 3, Manisa: 3, Iğdır: 2, Aksaray: 1, Aydın: 1, Batman: 1, Bingöl: 1, Bursa: 1, Diyarbakır: 1, Düzce: 1, Elâzığ: 1, Gaziantep: 1, Isparta: 1, Karabük: 1, Kayseri: 1, Konya: 1, Ordu: 1, Sakarya: 1, Tekirdağ: 1, Van: 1, Yalova: 1.

İSİMLERİ TESPİT ETMEK ZOR

Dernek raporunda 2023 yılında en az 5 mülteci motokurye yaşamını yitirdiği kaleme alınırken, isimleri tespit etmenin bile günler sürmesi mülteci kuryelerin kayıt dışılık durumları ve güvencesiz bir şekilde çalıştıklarını ifade edilmektedir.

RESTORAN VE ESNAF KURYELER

Çalışmaya göre, yaşamını yitiren kuryelerin 33’ü restoran kuryesi, 33’ü esnaf kuryeler oluşturmakta. Restoran Kuryelerinin kapsadığı alanlar dönerci, çiğ köfteci, pideci, sucu, bakkal, pastane gibi küçük esnaflar olurken, bu tür küçük esnaf işletmeler için yaygın bir biçimde kullanılan ve “mahalle araları” diye ifade edilen söylem, burada yer alan işletmelerin denetimlerinin de zor olduğuna ilişkin bir gerçekliği gösteriyor.

YASAL GÜVENCE KAZANMALILAR

Raporda, İş Güvenliği Uzmanı Deniz İpek’in, güvencesiz koşullarda çalışan motokuryelerin çok tehlikeli meslekler sınıfına alınmamasını irdelediği yazsı da yer aldı. Yazıda işçi sağlığını sağlamak, ağır yaralanmaları ve ölümleri engellemek için işçilerin örgütlenerek temsilcileri aracılığı ile yasaların uygulanmasını denetlemesi ve yeni yasal güvenceleri kazanmaları gerekliliğine vurgu yapıyor.