Diyarbakır’da yıllardır ayakkabı üreticiliği yapıyor! Tek başına direniyor
Diyarbakır'ın Sur ilçesinde 51 yıldır yöresel ayakkabı üretimi yapan 58 yaşındaki usta Askeri Varlı, mesleğinin kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor.
arım asırlık deneyimiyle Diyarbakır’daki son ayakkabıcı ustalarından biri olarak dikkat çeken Varlı, geleneksel ayakkabı üretiminin zorlu sürecini ve kültürel mirası yaşatma çabasını anlatıyor.
MESLEĞİN ÖMRÜ BİTİYOR
Askeri Varlı, 15 metrekarelik dükkanında, her gün sabah 08.00 civarında işe başlayarak akşam 18.00-19.00 saatlerine kadar çalışıyor. Dükkanında, Diyarbakır'a özgü yöresel ayakkabılar, kişiye özel tasarımlar ve deri ile kösele ayakkabılar üretiyor. Eskiden Diyarbakır'da 80 kadar ayakkabı üretim dükkanı bulunurken, bugün bu sayı 5-6’ya düşmüş durumda. Varlı, mesleğinin son temsilcilerinden biri olarak bu alandaki azalmanın endişe verici olduğunu vurguluyor.
MALZEMELER DÖRT BİR YANDAN GELİYOR
Dükkanında kullanılan derilerin büyük kısmı Gaziantep ve İstanbul’dan temin edilirken, kösele ise Denizli'den geliyor. Varlı, “Yöresel ayakkabılarımız halk oyunları için kullanılan, Diyarbakır’a özgü özel ayakkabılardır. Bunlar, Çarşamba Yemenisi adı verilen tarzda, Samsun tarafında da yapılmaktadır. Bizim işimizde belli bir mesai saati yok. Günde iki ya da üç ayakkabı üretebiliyoruz ve ayrıca kişiye özel veya mağazalar için toptan üretim de yapabiliyoruz,” şeklinde konuşuyor.
ZAMANLA YOK OLACAK
Askeri Varlı, 1973 yılından beri bu mesleği sürdürdüğünü ve 1988’den itibaren mevcut dükkanında çalıştığını belirtiyor. “Neslimiz tükenmek üzere, sayılarımız çok azaldı. Diyarbakır’da eskiden 70-80 tane dükkan vardı, şimdi sadece 5-6 küçük çaplı dükkan kaldı. Zamanla bu meslek yok olacak gibi görünüyor,” diyor.
