Dr. Göverti: “Uygunsuz şekilde verilen intihar haberleri toplumda intiharı arttırabilir”

Kocaeli Valiliği İl Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü, Kocaeli İl Sağlık Müdürlüğü ve Kocaeli Üniversitesi’nin 10 Eylül Dünya İntiharı Önleme Günü dolayısıyla ‘İntihar ve Önyargıyı Değiştirmek’ başlıklı konferans düzenledi. Konferans bugün Kocaeli Valiliği Karamürsel Alp Toplantı Salonu’nda gerçekleştirildi.

İNTİHAR ÖNLENEBİLİR

Konuya ilişkin sunum gerçekleştiren Kocaeli Üniversitesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Dr. Öğretim Üyesi Didem Göverti konuşmasında şu ifadelere yer verdi, “Bizler için oldukça önemli bir konu. Basın mensuplarıyla burada olmak bizim için çok önemli çünkü bir odak olduğunuzu düşünüyoruz ve intihar haberlerinin verilme şekli onun sıklığını da çok etkileyen bir konu. Dünya da her yıl ortalama 800 bin kişi intihar sonucu hayatını kaybediyor. 15 ve 35 yaş arası gençlerde ilk üç ölüm nedenlerinden biri. İntihar kendi hayatına son verme durumu ama bu tüm toplumu ilgilendiren bir durumdur. İntihar önlenebilir bunlarla ilgili çalışan ayrı bir dal var. Bugün burada olma nedenimiz de aslında bu. Birlikte gerçekleştirdiğimiz iş birliği, sizlerin intihar haberlerini verme şekliniz bile önlenebilir olmasını sağlayan çalışmalar arasında.

MESLEK, MEDENİ DURUM, İŞSİZLİK, GÖÇ

Son dönemlerde doktor intiharları, sağlık çalışanları intiharları arttı mesela. Medeni durum da oldukça önemli hayata tutunabilmek açısından. İşsizlik, göç, medeni durum, meslek bunların hepsi intiharların artmasında etkili oluyor. Çevresel faktörlerden bahsettiğimiz zaman da tetikleyici olabiliyor. Eşler arasındaki kavgalar, terkedilme bunlar artırıyor olabilir. Çökkünlük, mutsuzluk karamsarlık, ilgi kaybı, isteksizlik, umutsuzluk, yorgunluk, suçluluk, utanç, iştahsızlık, ölüm ve intihar düşünceleri varsa majör depresyon diyebiliyoruz. Yanlış bilinenler var intiharla ilgili. Özellikle ölmek isteyen bir şekilde kendini öldürür, intihardan bahseden kişi bunu yapmaz o ancak dikkat çekmeye çalışıyordur gibi düşünceler.

BAZI İNTİHARLAR DİKKAT ÇEKİCİ OLABİLİR

Medya intihar haberlerinin verilişi açısından çok önemli uygunsuz şekilde verilen intihar haberleri toplumda intiharı arttırabilir. Uygun bir şekilde verilen haberler ise önleyebilir. Tabii ki de intiharın trajik bir tarafı var aslında duygusal olarak bizde de karşılık bulan bir durum var. Bazı intihar biçimleri daha dikkat çekici olabiliyor diyebiliyor biraz bu duygularımızı fark etmek önemli olabilir. Medyanın intihar vakalarını nasıl ele aldığı diğer intihar vakalarını etkilemektedir. Bazı intihar vakaları medyada yayınlanmıyor, verilmesi kararlaştırıldığında ise yer ve yöntem veriliyor.

DUYURULMA ŞEKLİ ÖNEMLİ

İntiharın duyurulması değil duyurulma şekli intiharı arttırıyor. Klinik hekimler ve araştırmacılar bu yönde yaptığı çalışmalarda bunu açıkladı. Medyanın aydınlatılması oldukça önemli. bazen yanlış tahmin edilebiliyor ve yanlış veriliyor. Bunun için uygun bilimsel kaynakları kullanmak her zaman önemli. İntihar verilerinin kullanımında alınması gereken önlemler vardır. Genelde intihar oranları nüfusun 100 bin kişilik ölçeğine oranla ifade edilir. Küçük rakamlara dayalı genellemeler özel dikkat gerektirir. ‘İntihar salgını’ veya ‘dünyada en yüksek intihar oranının görüldüğü yer’ gibi ifadelerden kaçınılmalıdır. İntiharı sosyal veya kültürel değişimlere veya degregasyona anlaşılabilri bir tepki olarak göstermekten kaçınılmalıdır. Ölen kişinin intihar ettiği yerin fotoğrafı ve yöntemi paylaşılmamalıdır.

İNTİHAR YÜCELTİLMEMELİ

İlk sayfa manşetleri asla intihar haberleri için uygun değildir. Özellikle ünlü bir kişinin intiharı söz konusu olduğunda duygusal olarak ele alınmasından özenle kaçınılmalıdır. Haberlerde sebep vermekten kaçınılması gerekiyor. İntihar tek bir sebebe bağlı değildir. Bunun altında yatan birçok neden vardır çünkü sadece ‘terkedildi ve intihar etti’ başlığından ibaret değildir. Kullanılan yöntemlere ilişkin detaylar paylaşılmamalı, intihar yüceltilmemeli, dini ve kültürel kalıplar kullanılmamalı.

NELER YAPILMALI?

İntihar kurbanlarını şehit gibi lanse etmemek gerekir. Yas ve üzüntü daha çok vurgulanabilir. Ölümle sonuçlanmayan intiharların vücuttaki etkileri vurgulanabilir caydırıcı olması açısından. Riskler, riskli gruplar duyurulabilir. Neler yapılması gerektiği duyurulabilir. Depresyonun intihar ile bağlantılı olduğu ve bunun tedavisinin mümkün olduğu mesajı verilebilir. İntihar girişimine rağmen hayatta kalanlara destek olmak için sempati mesajı yayınlanabilir. İntihardan bahsederken ‘tamamlanmış’ intihar girişimi ifadesi kullanılmalı başarılı intihar ibaresi kullanılmamalı”

KOCAELİ NE YAPABİLİR KONUŞMAK İSTİYORUZ

Dr. Öğretim Üyesi Göverti’nin ardından söz alan Kocaeli Valiliği İl Basın Halkla İlişkiler Müdürü Hikmet Özsoy ise, “Biz bunu çok uzun zamandır düşünüyorduk. Sağlık müdürlüğümüz sayesinde bugün de böyle bir buluşma gerçekleştirdik herkese katılımları için teşekkür ediyorum. Bugünün konukları sizlersiniz. Biz Kocaeli’de ne yapabiliriz diye konuşmak istiyoruz. Kamu olarak bizim yıllarca çalışıp bir yere getirmek istediğimiz çalışma bir anda geriye düşebiliyor. Bizi yönlendirin birlikte çalışalım. Tabii ki haberlerde sizin için önemli olan şey okunma sayısı ama biraz da vicdanımızı da dinlememiz gerek” ifadelerini kullandı.