Mars'taki suyun geçmişi, bir çekmeceden çıktı
Mars'tan kopup Dünya'ya ulaşan bir meteorit, Kızıl Gezegen'in sıvı su geçmişine dair yeni bilgiler ortaya koydu. Purdue Üniversitesi'nde saklanan ve Lafayette Meteoridi adı verilen bu göktaşı, Mars'ta suyun varlığına dair kritik bir dönem hakkında ipuçları sunuyor.
Bilim insanları Mars’ta bir zamanlar sıvı su bulunduğuna neredeyse emin. Ancak suyun hangi zaman diliminde var olduğu ve miktarı gibi detaylar hâlâ net değil.
Araştırmacılar, Mars keşif araçlarının bulgularının yanı sıra Kızıl Gezegen’den Dünya’ya düşen meteoritleri de inceleyerek bu sorulara yanıt arıyor. Lafayette Meteoridi, yaklaşık 11 milyon yıl önce Mars’a bir asteroidin çarpması sonucu uzaya saçılan parçalardan biri. 1931’de ABD ’deki Purdue Üniversitesi’ndeki bir çekmecede keşfedilen bu göktaşının tam olarak nasıl buraya ulaştığı bilinmese de üzerindeki incelemeler değerli sonuçlar ortaya koyuyor.
742 MİLYON YIL ÖNCESİ
Meteoritte daha önce yapılan araştırmalar, Mars’taki sıvı suyla etkileşim izlerini gösteriyordu. Ancak bu etkileşimin hangi dönemde gerçekleştiği bilinmiyordu.
Purdue Üniversitesi araştırmacıları, bu soruyu cevaplamak için meteoritteki mineralleri tarihlendirdi. Geochemical Perspective Letters dergisinde yayımlanan çalışmada, helyum ve neon gibi soy gazlar kullanılarak minerallerin yaşı belirlendi.
Ekip, minerallerin 742 milyon yıl önce sıvı suyla temas ettiğini ortaya koydu. Ayrıca bu dönemde meteoritin yapısının değişmediği ve suyla etkileşimden sonra korunmuş olduğu da tespit edildi.
SU OLMADIĞINA İŞARET
Çalışma, 742 milyon yıl önce Mars yüzeyinde büyük miktarda sıvı su olmadığına işaret ediyor. Araştırmanın baş yazarı Marissa Tremblay, bu dönemde suyun permafrost adı verilen yeraltı buzunun erimesiyle oluşmuş olabileceğini belirtiyor. Tremblay, bu erimenin Mars’taki magmatik aktivitenin etkisiyle düzenli olarak gerçekleştiğini düşünüyor.
MARS'TA YAŞAM İÇİN BİR ADIM DAHA
Mars’ın bir zamanlar sıvı su barındırdığına dair her yeni kanıt, mikrobiyal seviyede de olsa yaşam ihtimalini gündeme getiriyor. Bugün zorlu koşullara sahip olan bu gezegenin geçmişi, yaşamın evrenin başka köşelerinde de var olabileceğini düşünmek açısından büyük önem taşıyor.
Lafayette Meteoridi üzerindeki araştırma, yalnızca Mars’ın jeolojik geçmişini anlamamıza yardımcı olmakla kalmıyor; aynı zamanda meteoritlerin adeta bir zaman kapsülü gibi kullanılabileceğini de gösteriyor.
