Yabancı şirketler, Türkiye’deki varlığını sorguluyor

Otomotiv tedarik sanayi yetkilileri, Türkiye’nin küresel otomotiv üretimi sıralamasında 5 basamak geriye gitme riski taşıdığını dile getirirken, aşınan rekabet gücünden dolayı bazı yabancı firmaların Türkiye’deki tesislerini kapatma hazırlığında olduğuna işaret etti.

Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği’nin (TAYSAD) 46’ncı Olağan Genel Kurul Toplantısı önceki hafta yapılmış, Yönetim Kurulu Başkanı Albert Saydam, görevini Yakup Birinci’ye devretmişti. TAYSAD Başkanı Yakup Birinci ve TAYSAD Eski Başkanı Albert Saydam, geçen hafta İstanbul’da düzenledikleri basın toplantısında sektördeki son gelişmeleri aktarırken, Türk otomotiv sektörünün önündeki risklere dikkat çekti.

Küresel ekonomide yaşanan krizler ve ticaret savaşlarının etkisiyle dünya otomotiv üretiminin 100 milyon adetlik beklentinin aksine 92-93 milyon bandında sıkıştığını hatırlatan Birinci, Türkiye’nin toplam pazar içerisinde aldığı payın azalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu dile getirdi. Birinci, “Şu anda belki çok problem yok gibi gözükse de üretim 1,8 milyon adetten 1,6 milyon adete hatta uluslararası raporlara göre 2026 yılında 1,4 milyon adede kadar gerileme potansiyeli taşıyan bir düşüş trendinde” dedi. Türk otomotiv sektöründe tehlike çanlarının çaldığına işaret eden Birinci, iç pazardaki düşüşün bu noktada önemli bir etken olduğunu ifade etti.

“İlk 10’a giriyoruz ama…”

TAYSAD‘ın vizyonunda dünyada ilk 10 olma hedefi olduğunu hatırlatan Birinci, “Şu anda üretim verileri açısından baktığımızda Türkiye, 2025 yılında ilk 10’a giriyor, 1 milyon 485 bin adetle. 10’unculuk bir şekilde mümkün ya da oradaki rekabet 10 binler veya birkaç binler mertebesinde gözüküyor. 2024’e baktığınızda 10 olan Tayland, 2025’te 12’nci sıraya düşüyor ama iki basamak düşmenin etkisi 1 milyon 500 binden 1 milyon 447 bine yani yaklaşık olarak 50 bin adetlik farktan dolayı gözüküyor” diye konuştu. Beklenen rakamlara ulaşılırsa Türkiye ilk defa 2025’te küresel otomotiv üretiminde ilk 10’a girmiş olacak.

Binici, Türkiye’nin küresel otomotiv üretimi sıralamasında ilk 10’da kalıcı olabilmesi için yıllık 2 milyon adetlik üretime yaklaşması gerektiğine dikkat çekti. Birinci, “Aksi takdirde burası sürekli bir anda 10’unculuğa bir anda 15’inciliğe gelme riski taşıyor” dedi.

Birinci, küresel rekabette geriye düşmemek için iç pazar satışlarının ve yeni ana sanayi yatırımlarının büyük önem taşıdığına vurgu yaparak, “Biz yıllardan beridir Türkiye’ye bir ana sanayi yatırımının veya mevcutta bulunan bir ana sanayi üreticisinin yeni model yatırımının gelmesi için en çok, belki de tek uğraşan kurum olarak kendimizi buluyoruz. Bunun sebebi, içerideki pazar kuvvetli olduğunda tedarik sanayi bir kere şüphesiz gelişiyor. Gelişmiş olan tedarik sanayi her zaman için hem ihracatçılıkta daha rekabetçi olma fırsatını bulur hem de içeride güçlü pazar yeni yatırımlar gelmesi için iyi bir fırsat yaratır” açıklamasını yaptı.

Birinci, İran örneğini vererek, “İran tüm ambargolara rağmen 1 milyon bandının altına düşmüyor. Biz de farklı ya da pozitif olarak yorumlanabilen iyi örneklerde de neyin bizler için örnek olabileceğini, nerelerden ilham alabileceğimizi mutlaka değerlendirmeliyiz” dedi.

Türk otomotiv sanayisinin rekabetçiliğinin ciddi risk altında olduğunu dile getiren Birinci, “Şu an için uygulanmakta olan çeşitli politikalar ve hepimizin bir şekilde uyması gereken regülasyonlar dolayısıyla ihracatımız ciddi bir stres altında. Bugün iyi projeleri, yeni üretilmekte olan coğrafyamıza yakın ülkelerdeki projelerden alamadığımız payların veya rekabetçiliğimizin zorlanmasından dolayı kaybettiğimiz işlerin etkilerini 2026-2027-2028’de göreceğiz. Ama tedarik sanayi çözüm bulmak için de çalışıyor, var gücüyle de gayret gösteriyor rekabetçiliğini artırmak için” şeklinde konuştu.

Eski Başkan Albert Saydam da aşınan rekabet gücüne paralel Türkiye’de üretim yapan yabancı tedarik sanayi firmalarının tesislerini kapatmayı gündeme aldığını belirterek, “Türkiye'nin bugün geldiği noktada Türkiye'de senelerdir üretim yapan, binlerce çalışanı olan ve neredeyse dünyada konusunda monopol olan yabancı yatırımcı bile iki sene sonraki sonra Türkiye'deki varlığını yönetim kurulunda tartışmaya başladı merkezlerinde. Yabancı ortaklı bir şirket Türkiye'de 650 çalışanı var. Gelecek sene fabrikalarından birini kapatmayı düşünüyor” açıklamasını yaptı.

Bazı şirketler için süre doluyor

Tedarik sanayi temsilcileri, aşınan rekabet nedeniyle bazı yerli firmaların kapanma riskiyle karşı karşıya olduğunu ifade ederek, “Almanya'da 5 milyon araç üretiliyor otomotiv tedarik sanayi şirket sayısı 2.300. Bizim ülkemizde 1.4-1.5 milyon adet araç üretiliyor. Tedarikçi sayısı 5.600. Ne yazık ki bazı şirketlerimiz için de sürede oluyor. Eski konfor alanı yok. Yani o anlamda da süre doluyor” ifadelerini kullandı.