Gaye Hanım ne dedi?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimden sonra ekonominin başına getirdiği Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, herhalde ekonominin irrasyonel bir biçimde yönetildiğine kani olmuştu ki “rasyonel politikalara geri dönüşten başka seçenek yok” demişti.

Yani Şimşek, Erdoğan’ın kendisini kabineden gönderdikten sonra rasyonel politikalar uygulamadığını, şimdi geri dönüşüyle birlikte rasyonel olana da geri dönüleceğini söylemiş oluyordu.

Ardından Şimşek’in talebiyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın başına da ABD’den Hafize Gaye Erkan getirilmişti. Bu hamleler Erdoğan’ın “faiz sebep enflasyon sonuç” iddiasından geri dönüşü temsil ediyordu. Ancak Merkez Bankası’nın yaptığı politika faizi artışları beklentilerin çok altında kalınca ortodoks politikalara geri dönüş umudu da yerini kafa karışıklığına bıraktı. Kimilerince “ilginç” kimilerince “anlaşılmaz” bu politikalar, Erdoğan’ın ekonomi yönetimini serbest bırakmadığını gösteriyordu.

Şimşek’in ”rasyonele dönüş” açıklamasından sonra bir zam yağmuru başladı. Belli ki ÖTV ve KDV artışları, akaryakıt zamları, vergi ve harçlara yapılan zamlarla bütçe açığı vatandaşın cebinden karşılanacaktı. Kısa bir süre içinde anlaşıldı ki “rasyonel politika” denen model, vergileri artırarak ve kredileri sınırlayarak talebi kontrol etmek ve bu yolla enflasyonu düşürmek amacını taşıyordu.

Asgari ücret dahil tüm ücretleri belirleyen tek yetkili konumundaki Erdoğan’ın kafasındaki model buydu: Maaşlar ve ücretler artırılacak, ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı vergileri yükselterek verileni geri alacaktı.

Yeni modelimiz bu: Vergileri artır, maaş ve ücretlere zam yap, vergileri artır, maaş ve ücretlere zam yap…

Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın bugün yaptığı konuşmadan anlaşılan bu modelin sürdürüleceği  oldu. Yani ekonominin başında hala Erdoğan var diyebiliriz.

Erkan, Enflasyon Raporu 2023-III’ün tanıtımı amacıyla düzenlenen bilgilendirme toplantısında yaptığı açıklamada, yıl sonu enflasyon tahmininin yüzde 22,3’ten yüzde 58’e çıkarıldığını açıkladı. Erkan, 2024 için de tahminlerini yüzde 33’e (Önceki yüzde 8,8) yükselttiklerini söyledi.

Eski MB Başkanı Şahap Kavcıoğlu zamanında yapılan tahminler o kadar gerçek dışıydı ki Gaye Hanım’ın piyasadaki beklentilere yakın bir rakam vermesi bile olumlu karşılandı. Yüzde 65-70 olan piyasaların tahmininden en azından çok uzakta değildi.

Gaye Hanım’ın açıklamasından anlaşılıyor ki enflasyonun bizi daha uzun süre terk edeceği yok.

Konuşmasının ardından ekonomistler sosyal medyadan yaptıkları değerlendirmelerle Erkan’ın açıklamalarını  yorumladı.

Şimdi onlardan bazılarını sizinle paylaşmak istiyorum…

Ekonomi profesörü Selva Demiralp: “Enflasyon Raporu toplantısında TCMB’nin yılsonu enflasyon tahminini %22’den %58’e çıkarılması gerçekçi ve inandırıcı bir adım. Kredibilite açısından pozitif (Bizim yılsonu tahminimiz %72)”

Ekonomist Özlem Derici Şengül: “TCMB’nin bu yıl sonu enflasyon beklentisi %58, gelecek yıl %33.0. Resmi rakamlar bazında uzun süredir görmediğimiz kadar gerçekçi tahminler.”

Ünlü ekonomist Uğur Gürses: Merkez Bankası Başkanı @hafizegayeerkan’ın Enflasyon Raporu sunumu izlenimim;

1. Enflasyon görünümü konuşması teknik olarak iyi. Sunumu ise kendine ekonomi kanalı diyen TV’lerdeki sunuculardan fersah fersah önde.

2. Enflasyon tahminleri bugünkü görünümde gerçekçi.

Enflasyonun Türkiye’yi uzun süre terk etmeyeceğini anlamış olduk.

Aynı zamanda da enflasyonu birbuçuk yıllık sürede % 20’nin altına düşürme niyeti olmadığını söylüyor.

3. Hem duruşu, sorulara verdiği yanıtlar; bugüne kadarki saçmalığın farkındayız, ancak bu ‘çemberin’ içinde faiz silahını gerektiği gibi kullanamayız’ tablosu sunuyor.

4. Mevduat faizinin % 45’lere çıkmış olmasını sorun, düşüşünü de politika faizine yakınsamasını başarı görmesi de sorunlu

5. Şu tablo çok açık, TL’de duranlar yükselecek enflasyona karşı korumasız kalacaklar.

Teknik bakımdan geleceğe dönük olarak ikna edici bir toplantı olmadı.”

Dolar kuru tahmininde bulunan Hayri Kozanoğlu: “Yılın ilk 6 ay enflasyonu %19,77 idi.

Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmini %58.

Bu yılın son 6 ayında fiyatların %31,9 artması demek.

Aylık ortalama artış %5,4 bekleniyor.

Döviz kuru enflasyona paralel artarsa dolar yıl sonunda 36 TL olacak!”.

Ekonomist  Mustafa Sönmez: “Tam da Erdoğan’ın beklentilerine uygun adımlar. Bu Yıl %58 tüfe ile biter diyor ama siz %65 diye okuyun.

2024 yerel seçimlerine kadar enflasyon kaç,ücret tut oyunu! 31 Mart seçiminin sonunda da Erdoğan ne derse TCMB onu yapacak.

Erdoğan’ın siyasi hedefleri önde.

Gerisi hikaye.”

Ekonomi profesörü Erinç Yıldan: “TCMB 2023 yıl sonu enflasyon hedefini %58 olarak duyurdu; “tek haneli enflasyon” beklentisi ise 2026’ya ötelenmiş durumda.

TCMB zaten ulusal ekonomiyi uzaktan seyreden, işlevsiz bir bürokrasi merkeziydi; artık anlamsız söz oyunlarıyla dolu raporlarına da kimse itibar etmiyor.”