İş güvenliğinde yeni dönemi Bedirhan Özkol anlattı! Bu kanun tüm iş yerlerini ilgilendiriyor...

ÖZEL HABER - MELİH CAN ŞENOL

Kocaeli Haber - Bolu Kartalkaya’da yaşanan ve 78 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan yangın faciası, iş sağlığı ve güvenliğinin önemini acı bir şekilde ortaya koydu. Nokta Gazetesi olarak Özel Güven Sağlık şirketi Genel Müdürü Bedirhan Özkol’a iş sağlığı ve güvenliği konusunda merak edilenleri, yeni yıl ile birlikte yürürlüğe giren yasayı konuştuk.

“EKSİKLİKLERİN GİDERİLMESİ İÇİN SÜRE TANINIR”

Melih Can ŞENOL: İş Güvenliği Uzmanının sorumlulukları nelerdir? İş güvenliği kapsamında alınan önlemlerin denetimi kime aittir?

Bedirhan ÖZKOL: İş yeri hekimleri, iş güvenlik uzmanları ve diğer sağlık personelleri; bu üç grupa devlet tarafından verilen bir takım yetkileri var. Bu yetkilere bağlı olarak iş güvenliği uzmanı bir fabrika içerisinde tüm iş sağlığı ve güvenliğiyle alakalı süreçleri denetler, tespit yapar ve bu tespitleri de tespit öneri defterine yazar. Ardından işveren ve işveren vekiliyle bunu paylaşır. İş sağlığı ve güvenliğiyle alakalı süreçler de buna bağlı olarak düzenlenir. Fakat bunun denetleme kısmı tamamen Çalışma Bakanlığı’na aittir. Çalışma bakanlığı ve ya SGK tarafından verilen iş müfettişleri firmalara giderek buradaki süreçleri kontrol eder. Eksiklikler varsa bunları tespit ederler ve iş güvenliği uzmanına tebliğ ederler. Ardından da eksiklerin giderilmesi için bir süre tanırlar. Buna bağlı olarak da eksikler tamamlanır ve sürecin doğru bir şekilde ilerlemesi sağlanır.

TEHLİKE SINIFLARINI ANLATTI

Melih Can ŞENOL: İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamında iş yeri sınıflandırması nasıl yapılıyor?

Bedirhan ÖZKOL: İş yerleri, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında, çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli olarak sınıflandırılıyor. İş yeri ne üzerine kurulacaksa buna bağlı bir tehlike sınıfı oluşturuluyor. Örneğin demir döküm, inşaat gibi ağır işler çok tehlikeli sınıfta değerlendiriliyor. Standart bir fabrika düzeyinde makineler varsa, ciddi derecede kesici ve delici alet içerde yer almıyorsa bunlar tehlikeli sınıf olarak belirleniyor. Son olarak da ofis ve otel gibi makinelerin olmadığı işletmeler de az tehlikeli grupta yer alıyor.

“DAHA SAĞLIKLI DAHA GÜVENLİ ORTAM”

Melih Can ŞENOL: 1 Ocak 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu artık 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıftaki iş yerlerini de kapsıyor. Yeni süreç ne gibi değişiklikler getirecek?

Bedirhan ÖZKOL: Esasında 2012 yılından beri uygulanan bir iş güvenliği süreci vardı. Fakat 50’den az çalışanı olan işletmeler bu kapsamda değildi. Sadece evraklarını hazır tutmaları yeterliydi. Fakat 1 Ocak 2025 itibariyle bu işletmeler de iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorunda. Bu durum için şöyle bir kolaylık sağlandı; önceden bu süreci işletmenin kendisinin yürütmesi söz konusu değildi. Fakat muhtemelen yeterli sayıda uzman olmamasından dolayı, işveren veya işveren vekilleri üniversitelerin ilgili bölümlerinden kısa bir eğitim alarak iş güvenliği ve sağlığı sürecini kendisi yürütebilecek. Bu yeni süreçle en azından az tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerin yangın ve deprem gibi acil durumlarda ne gibi işlemler yapmaları gerektiği konusunda eğitimleri olacak. Ayrıca bu sürece bağlı olarak risk analizleri ve acil durum eylem planları rahatlıkla takip edilebilecek. Bu sayede daha sağlıklı ve güvenli bir ortam sağlanmış olacak.

“EĞİTİMLER VERİLECEK”

Melih Can ŞENOL: Yürürlüğe giren yasayla birlikte iş yerlerini nasıl bir süreç bekliyor?

Bedirhan ÖZKOL: Yürürlüğe giren yasanın ardından iş yerleri eğer iş sağlığı ve güvenliği alanında bir atama yapmadıysa 1 ay içerisinde atama yapması gerekiyor. Tabi yeni bir süreç olduğu için hemen bir denetim olmayacağını ve 2-3 aylık bir sürece yayılabileceğini düşünüyorum. Çünkü işveren veya işveren vekilinin bu süreci yönetebilmesi için bir takım eğitimler verilecek. Bu eğitimlere kaydolup, eğitim alacaklar ve sınava tabi tutularak belge alacaklar. İSG Takip Sistemi üzerinden harici olarak iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi atamadan kendisini atayarak sistemi kendisi yürütebiliyor. Bunun yanı sıra dışarıdan iş güvenliği uzmanı veya iş yeri hekimiyle firma olarak anlaşma sağlayacağı gibi bizim gibi ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden de gerekli kanuni süre kadar bu hizmeti alabiliyorlar.

“KAYDIRMAZ BANT DAHİ İŞ GÜVENLİĞİ”

Melih Can ŞENOL: Ofisler ve oteller gibi az tehlikeli sınıfta yer alan işletmeler için iş güvenliğinin kapsamı nedir?

Bedirhan ÖZKOL: Ofis ve otel gibi yerler az tehlikeli olarak sınıflandırılıyor. Fakat özellikle otellerin az tehlikeli olup olmadığı tartışılabilir. Örneğin burası bir ofis ve burada insan sağlığına zarar verebilecek bir unsur yok. Fakat otellerde bulunan mutfak ve oyun alanları gibi yerler ciddi risk taşıyan alanlar. Bunların dışında iş güvenliği çok geniş kapsamı olan bir disiplin. Örneğin iş güvenliği uzmanı çevre etkenleri, mekan aydınlatmasının yeterliliği, gürültü veya ergonomik olarak denetlemelerde bulunuyor. Bunu sadece bir makine kullanımı olarak düşünmemek gerekiyor. Bir ofiste bulunan merdivendeki kaydırmaz bant dahi bu kapsama giriyor. Fakat maalesef bir çok ofiste bu gibi önlemler dikkate alınmıyor. Bunun yanı sıra oteller her ne kadar az tehlikeli olarak sınıflandırılsa da yaşadığımız üzücü olay ortada.

“2012 YILINDAN BERİ İŞ GÜVENLİĞİ KAPSAMINDALAR”

Yeni yürürlüğe giren yasa 50’den az kişileri kapsayacak şekilde uygulamaya alındı fakat büyük oteller zaten 2012 yılından beri iş güvenliği kapsamında. İş güvenliği uzmanı işe başladığı zaman, alan değerlendirmesi, risk analizi ve acil durum eylem planı düzenlemesi yapar. Burada ilk yardımcılar, yangıncılar, arama kurtarmacılar ve haberleşmeciler gibi alanlarda eğitim almış personeller görevlendirilir. Bu personeller yangın veya deprem gibi bir acil durum anında hangi personelin ne yapacağının planlaması yapılır. Bu görevlendirmeye tabi tutulan personeli de iş güvenlik uzmanı eğitir. Bu sayede de acil durumların en az hasarla atlatılması sağlanır.