Uzmanı cevapladı: Kocaeli’de insanlar neden intihar ediyor?

Son zamanlarda Türkiye genelinde intihar vakalarında kayda değer bir artış yaşanıyor. İntihar sebepleri arasında en öne çıkan faktörlerin başında ekonomik problemler geliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Kocaeli'de 2023 yılında 43 kişi ekonomik sıkıntılar nedeniyle hayatına son verirken, 2024 yılı itibarıyla basına yansıyan intihar haberleri de alarm verici bir şekilde artış gösterdi.

KUŞÇU’YA SORDUK

Konuyla alakalı sebepleri Kocaeli Psikologlar Derneği Başkanı Uzm.Psikolog Hülya Kuşcu’ya sorduk. İşte Kuşçu’nun sorduğumuz sorulara cevabı…

1. SON YILLARDA İNTİHAR VAKALARINDA GÖZLEMLENEN ARTIŞIN TEMEL NEDENLERİ NELERDİR?

-Son yıllarda ekonomik krizler, pandemi süreci ve sosyal izolasyon gibi faktörler, intihar vakalarındaki artışın başlıca nedenleri arasında yer alıyor. Özellikle Kocaeli gibi sanayi kentlerinde, işsizlik, iş kaygısı ve maddi zorluklar bireylerin ruh sağlığını olumsuz etkileyebiliyor.

2. İNTİHAR DÜŞÜCELERİNİN ARDINDA YATAN PSİKOLOJİK DURUMLAR HANGİLERİDİR?

-İntihar düşünceleri genellikle depresyon, anksiyete bozuklukları, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve borderline kişilik bozukluğu gibi durumlarla ilişkilendirilir. Bu tür rahatsızlıklar, bireylerde yoğun çaresizlik ve umutsuzluk hissi yaratır.

3. KOCAELİ’DEKİ İNTİHAR VAKALARINI NASIL DEĞERLENDİRİYORSUNUZ?

-Kocaeli’de özellikle sanayi sektöründe çalışan bireylerde iş güvencesi kaygısı ve ekonomik belirsizlikler, intihar vakalarının artmasına sebep olabiliyor. Bu bölgede sosyal destek sistemlerinin ve psikolojik destek hizmetlerinin yaygınlaştırılması kritik önem taşıyor.

4. EKONOMİK BELİRSİZLİKLER KOCAELİ’DEKİ İNTİHAR VAKALARINI NASIL ETKİLİYOR?

-Ekonomik hayat, bireylerin psikolojik iyi oluşları üzerinde doğrudan etkilidir. Kocaeli’de ekonomik dalgalanmalar, işsizlik oranlarının artması ve düşük ücretler, bireylerin geleceğe dair umutlarını kaybetmesine ve kendilerini çıkmazda hissetmelerine neden olabiliyor.

5. KOCAELİ’NİN İNTİHAR ORANLARI KONUSUNDA BİZE NE GÖSTERİYOR?

-Kocaeli, ekonomik ve sosyal dinamikleri gereği, intihar oranlarının dönem dönem yükseldiği bir şehir. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde bu artışı daha net gözlemliyoruz; sanayi işçileri ve genç nüfus arasında intihar girişimleri daha yaygın hale geliyor.

6. ERKEKLERDE İNTİHAR ORANLARININ YÜKSEK OLMASINI NEYE BAĞLARSINIZ?

-Erkeklerin intihar oranlarının yüksek olmasının en önemli sebebi, toplumun erkeklere yönelik “güçlü olma” beklentisidir. Erkekler duygusal zorluklarını ifade etmekte zorlanıyor ve yardım arayışında bulunmayı zayıflık olarak görebiliyorlar. Bu da onların yalnızlaşmasına ve intihar riskinin artmasına yol açabiliyor.

7. TOPLUMDA İNTİHAR KONUSUNA YAKLAŞIM NASIL, BU ALGILAR VAKA SAYILARINI NASIL ETKİLİYOR?

-Ne yazık ki, toplumumuzda intihar hala bir tabu olarak görülüyor. Bu durum, bireylerin yardım arayışına girmesini zorlaştırıyor ve vakaların artmasına neden olabiliyor. İnsanların, intiharı zayıflık değil, ciddi bir psikolojik sorun olarak görmesi gerekiyor.

8. SOSYAL MEDYANIN İNTİHAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİ NASIL DEĞERLENDİRİYORSUNUZ?

-Sosyal medya, bireyler üzerinde “mükemmel hayat” algısı yaratarak, kendilerini yetersiz hissetmelerine sebep olabiliyor. Kocaeli’de de gençler arasında bu algı, yalnızlık ve yetersizlik duygularını artırıyor. Teknolojinin bu etkisini hafifletmek için bilinçli ve eleştirel bir sosyal medya kullanımı teşvik edilmelidir.

9. İNTİHAR DÜŞÜNCESİ TAŞIYAN BİREYLERDE GÖRÜLEN BELİRTİLER NELERDİR?

-İntihar düşüncesi taşıyan bireylerde sıkça gözlemlenen belirtiler; yoğun umutsuzluk hissi, ilgi kaybı, içe kapanma, uyku ve iştah düzensizlikleri, kendine zarar verme eğilimleri olarak sıralanabilir.

10. İNTİHAR VAKALARINI ÖNLEMEK İÇİN TOPLUMDA HANGİ ADIMLAR ATILMALI?

-Psikolojik destek hizmetlerinin erişilebilirliğini artırmak, farkındalık eğitimleri düzenlemek ve yerel yönetimlerin bu konuda etkin rol alması oldukça önemlidir. Kocaeli’de belediyelerin ve yerel derneklerin desteğiyle, intihar önleme çalışmalarının yapılması kritik bir adımdır.

11. AİLELER VE ARKADAŞLAR, İNTİHAR DÜŞÜNCESİ OLAN BİRİNE NASIL YARDIMCI OLABİLİR?

-Aileler ve arkadaşlar, bireyi yargılamadan dinlemeli ve ona açık bir şekilde destek olduklarını hissettirmelidir. Güven ortamı yaratmak ve profesyonel destek alması konusunda teşvik edici olmak çok önemlidir.

12. İNTİHAR DÜŞÜNCESİ OLAN BİREYLER İÇİN HANGİ TEDAVİ YÖNTEMLERİ DAHA ETKİLİDİR?

-Psikoterapi (özellikle bilişsel davranışçı terapi) ve ilaç tedavisi, intihar düşünceleri olan bireylerde etkili sonuçlar verebilir. Kocaeli’de bu hizmetlere erişimi kolaylaştırmak, bireylerin tedaviye ulaşma oranlarını artıracaktır.

13. TOPLUMDA PSİKOLOJİK DESTEK ALMAYA YÖNELİK BİR STİGMA VAR MI? BU DURUM NASIL AŞILABİLİR?

-Evet, toplumda psikolojik destek almak hala bir zayıflık olarak görülüyor. Bu stigma, farkındalık kampanyaları ve açık iletişimle zamanla aşılabilir. Özellikle Kocaeli gibi bölgelerde, yerel yönetimlerin ve sağlık kurumlarının bu konuda adımlar atması gerekiyor.

15. İLERİYE DÖNÜK BU SORUNUN ÇÖZÜMÜ İÇİN UMUT VERİCİ GELİŞMELER GÖRÜYOR MUSUNUZ?

-Psikolojik destek hizmetlerinin yaygınlaşması, belediyelerin farkındalık çalışmaları ve toplumun bu konudaki bilinçlenmesi umut verici gelişmeler arasında. Özellikle Kocaeli’de yerel inisiyatiflerin desteklenmesiyle bu alanda daha fazla ilerleme kaydedilebilir.

16. ŞEHİRDEKİ MUTLULUK ORANINI BELİRLEYEN FAKTÖRLER NELERDİR?

-Şehirlerde mutluluk, insanların gelir durumu, sağlık hizmetlerine erişimi, sosyal ilişkileri, güvenliği ve çevresi gibi pek çok faktöre bakılarak ölçülüyor. Mesela, Finlandiya bu konuda dünyanın en mutlu ülkesi olarak öne çıkıyor. Türkiye’de ise Sinop, huzurlu yapısıyla en mutlu şehirlerden biri. Kocaeli’ye gelirsek, sanayi yoğunluğu ve stres, mutluluk oranını etkileyebilir. Ama sosyal etkinlikler ve destek hizmetleri arttıkça, bu şehirde de mutluluğun yükselmesi mümkün.