Sayıştay’dan Büyükşehir’e uyarı: “Açık ihaleye çıkın”

Sayıştay, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin 2023 yılına ait denetim raporunu yayımlayarak, belediyenin bazı alımlarda ihale usulüne uymadığına dikkat çekti. Raporda, özellikle tarımsal ürün alımlarında yasal düzenlemelere aykırı uygulamalar tespit edildi. Sayıştay müfettişleri, alımların açık ihale usulüne göre yapılması gerektiğini belirtti.

TARIMSAL ÜRÜNLERİN İHALESİZ ALIMI ELEŞTİRİLDİ

Raporda, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin, 2023 yılı içinde 77 milyon TL değerinde fidan, tohum, yem bitkisi ve diğer tarımsal ürünleri, Kamu İhale Kanunu'na aykırı şekilde doğrudan temin yoluyla satın aldığı belirtildi. Belediye, bu alımları “istisna” kapsamında değerlendirerek ihalesiz şekilde gerçekleştirdi. Ancak Sayıştay, bu alımların istisna koşullarına uymadığını ve açık ihale yapılması gerektiğini vurguladı.

İSTİSNA KAPSAMI VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

Sayıştay, Kamu İhale Kanunu’nun 3/a maddesinde yer alan istisna hükmüne de değindi. Bu madde, bazı tarım ve hayvancılık ürünlerinin doğrudan üreticilerden veya ortaklardan alınabileceğini belirtiyor. Ancak Sayıştay'a göre, belediyenin amacı doğrultusunda bu ürünleri işlemek, değerlendirmek veya satmakla görevli olmadığı için, tarımsal ürün alımları istisna kapsamına girmemektedir. Ayrıca, Belediye Kanunu ve Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nda belediyelere, tarım ve hayvancılık ürünlerini işleme veya satma yükümlülüğü verilmediği de ifade edildi.

KANUNA AYKIRI UYGULAMALAR

Sayıştay raporunda, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin tarımsal ürün alımlarında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na aykırı hareket ettiğini belirtti. Belediye, bu ürünlerin alımlarını doğrudan üreticilerden yaparak ihalesiz şekilde tedarik etti. Ancak Sayıştay, bu tür alımların yalnızca belirli kuruluşlar ve kanunlarla yetkilendirilmiş kurumlar tarafından yapılabileceğini, belediyenin ise ihale usulüne uyması gerektiğini ifade etti.

BELEDİYE'DEN YANIT: "ZAMAN KISITLAMASI VE FİYAT ARTIŞLARI"

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Sayıştay’ın eleştirilerine yanıt verdi. Belediyenin açıklamasında, tarımsal ürünlerin çeşitlilik ve üretim koşullarındaki değişkenlik nedeniyle, geleneksel ihale usullerinin zaman kaybına yol açtığı ve bu yüzden doğrudan alım yapıldığı ifade edildi. Ayrıca, tarımsal ürünlerin fiyatlarındaki dalgalanmalardan etkilenmemek ve ürünlerin zamanında teslim edilmesini sağlamak amacıyla bu yöntemin tercih edildiği savunuldu.

KAMU İHALE KANUNUNA UYULMASI GEREKİYOR

Sayıştay, belediyenin tarımsal ürün alımlarında yasal düzenlemelere uymaması nedeniyle ihale usulüne uygun işlem yapılması gerektiğini belirtti. Belediye yetkililerine, Kamu İhale Kanunu çerçevesinde açık ihale usulüne uygun hareket etmeleri gerektiği hatırlatıldı. Ayrıca, ihale sürecinde yaşanan zorlukların kanuna aykırı hareket edilmesine gerekçe olamayacağı vurgulandı.

SONUÇ: İHALE USULÜNE DÖNÜLMELİ

Sayıştay, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin tarımsal ürün alımlarının yasal çerçevede yapılmadığına dair bulgularını raporladı. Belediye yetkililerinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na uygun olarak, alımlarda ihale usulünü takip etmeleri gerektiği ifade edilerek, mevcut uygulamanın kanuna aykırı olduğu belirtildi.