Osmanlı’dan miras gelenek: Kadınlar kahvede, erkekler evde!
Bursa'nın İnegöl ilçesi Dipsizgöl Mahallesi’nde Osmanlı’dan bu yana yaşatılan ‘Erkekler evlere, kadınlar kahvehaneye’ geleneği projelendirilip TÜBİTAK'a sunuldu. Geleneğe göre, yılın 1 günü kadınlar kahvehanede okey oynarken, erkekler evde kalıp temizlik yapıyor.
İnegöl’ün 800 nüfuslu kırsal Dipsizgöl Mahallesi’nde her yıl 1 gün kadınlar kıraathanede oturup oyun oynayarak sohbet ediyor. Bu sırada erkekler ise evlerinin önünü süpürüyor. Osmanlı döneminden beri yaşatılan geleneğin amacı erkeklerin kadınlarla empati yapabilmesini sağlamak.
TÜBİTAK KABUL ETTİ
“Erkekler eve, kadınlar kahvehaneye” geleneği bu yıl mahalle sakinlerinden Halil İnalcık Sosyal Bilimler Lisesi 11’inci sınıf öğrencisi Sıla Yavuz tarafından hazırlanan, 'Kıraathane: Dipsizgöl’de yılda bir gün rol mekan değişimi' projesi ile TÜBİTAK'a da sunuldu ve kabul edildi. Proje kapsamında, gelenek yaşatılarak kadınlar kahvede, erkekler de evde vakit geçirdi.
ANNEANNESİNDEN ÖĞRENMİŞ
Aneannesinin Dipsizgöl Mahallesi’nde yaşadığını ve onun sayesinde geleneği öğrenerek projelendirdiğini belirten Sıla Yavuz, “Öncelikle danışman öğretmenimin yardımıyla bu projeye katılmayı arzu ettim. Devamında da anneannem dolayısıyla, bu köyde böyle bir etkinlik olduğunu biliyordum. Edindiğim bilgilerle bu projenin kadınları ne kadar mutlu ettiğini ve köye aidiyet duygularının arttığını, aynı zamanda karı-koca ilişkilerinde eşitlik sağladıklarında, avantaj sağladıklarını gözlemledik. Köyün malzemelerinin tanıtılması ve agro-turizmle birlikte popülerleşmesini sağlamakla önem arz ettiğini düşünüyoruz. Proje 4 yıldır yapılıyor ancak daha öncesinde süregelen bir şey. 2 yıldır bu geleneğe emniyet ve jandarma mensupları da katılıyor. Narkotik polisleri ile jandarma ekipleri de bugünlerde mahallemize gelerek seminer veriyor ve mahalle sakinlerinin bilinçlenmesini sağlıyor” dedi.
“SOHBET EDİP OKEY OYNUYORUZ”
Mahalle sakinlerinden Nezaket Bayrak, “Bir gün dışarıdayız, erkekler evde. Güzel oluyor. Sohbet edip okey oynuyoruz" diyerek gelenekten duyduğu mutluluğu dile getirdi.
“MEKAN DEĞİŞİKLİĞİ İLE EMPATİ SAĞLANIYOR”
Yavuz’un felsefe gurubu öğretmeni Pınar Yıldız ise TÜBİTAK tarafından kabul edilen proje ile ilgili bilgi vererek, “Sıla’nın anneannesinin bu köyde olması sebebiyle haberdar olduk. Hem toplumsal cinsiyet eşitliği hem de köy turizminin canlandırılması açısından önemli bir proje. Yılda 1 gün rol mekan değişimi oluyor, böylelikle empati sağlanıyor. Bu köydeki hareketliliği sağlamak hem de kadını istihdamın için de kendi öz yeterliliği ile var edebilmek açısından, İnegöl için böyle bir etkinliğin olması son derece kıymetli. TÜBİTAK tarafından da kıymet verilen bir proje olarak görüldü. Şimdi panelde İnegöl’ü bu proje ile temsil edeceğiz.“ dedi.
