Ruhsuz formalara inat!

Geçtiğimiz “Forma” yazısında formayı insan ruhuyla benzer kılıp, üzerinden bir söylem üretmeye çalışmıştım. Bugün benzer noktadan devam etmek niyetindeyim.
Şöyle ki…
Formalar günümüz endüstrisinin getirisi olarak oldukça standartlaşma görüyoruz. Benzer üreticiler, farklı takımlara aynı modelleri renk değiştirmek suretiyle tasarım olarak sunmakta çoğu zaman. Haliyle formalarda bir tekdüzeleşme söz konusu olabiliyor.
Öte yandan tutulan takımların, renklerinin nereden geldiği, arkasında yatan felsefe, armanın tasarım hikayesi, kulübün hikayesi gibi bir geçmişten koptuğu zaman; üretimde ki argüman ile birleştiğinde ortaya ruhsuz tekstil ürünleri çıkıyor.
Oysa ki formaların camialar için oldukça önemli olduğunu düşünüyorum. Zira kampların, antrenmanları arka tarafta harcanan nice emeğin vitrininin saha olması gibi, sahada giyilen forma o takımın, ruhunu, felsefesini, düşüncesini ortaya koyuyor. Yeri geliyor bu takım bir şehir takımı oluyor, bir şehrin yansıması oluyor. Yeri geliyor bir ülke oluyor, bir ülkenin düşünüşünü, tarihini, umutlarını yansıtıyor.
Bu anlamda üzerinde özel çalışılan formalar ilgimi çekiyor ve bu tasarımları çok önemsiyorum.
Mesela yakın dönemde Erzurumspor Futbol Kulübü her sezon şehrin motiflerini taşıyan tasarımlar yapmaya özen gösteriyor. Selçuklu simgesi kartallı formadan, cumhuriyet ve palandöken vurgulu formalara çeşitli tarzlar oluşturuyor.

ERZURUMSPOR FK’NIN FORMALARI

Deportivo Pelastino

Örnek verebileceğimiz Anadolu kulüpleri olmakla birlikte, benim bugünkü yazıda gündeme taşımak istediğim iki örneklik var. Bir tanesi sınırlarımızın çok ötesinde.
Şili’de zamanında Filistin’den göç ederek gelen Filistinlilerin kurdukları Deportivo Pelastino futbol kulübü, Şili’deki Filistin bayrağını yükselmeye devam ediyor. Kuruldukları dönemden bu yana hem kültürel kimliklerini koruyacakları bir ortam hazırlamaya çalışırken diğer yandan Filistin’de yaşanan insani krizlerin sesini duyurmaya çalışıyor.
Formalarında Filistin bayrağının renklerini taşıyorlar. Hemen her sene Filistin’e dair motifleri de gözlemlememiz mümkün oluyor. Mesela kefiye motifi hemen her formada kendisine yer buluyor desen olarak. Geçtiğimiz yıl ki formalarının ön yüzünde sol tarafında arma yer alırken sağ tarafında Arapça harflerden oluşmuş ve 1948 öncesi Filistin haritası yer almaktaydı. Benzer şekilde forma numaralarında 1 rakamı yerine yine Filistin haritası üslubunda, Filistin haritaları bulunmaktaydı.

Deportivo Pelastino formalarından birisi

Diğer örnek ise bizden, çok yakından…
Başiskele ilçesinin Yeniköy Mahallesinde mukim bulunan ve Kocaeli 1.Amatör Lig’de mücadele eden Anadolu 1071 Spor Kulübünden…
Anadolu 1071 Kulübünün başkanlığını yürüten Muhammet Sefa Yakut ve yönetimi milliyetçi refleksleri güçlü bir ekip. Kulübün başkanı olduktan sonra yaptığı değişimlerden birisi de formalar mevzusuna, fazlasıyla ehemmiyet göstermek olmuş.
Önce bu sezonkilerden başlayalım. Ev sahibi forması “İznik” ismiyle üretildi. Renk tercihinde İznik Gölü’nün turkuaz renginden ilham alınırken, göğüs kısmındaki işlemeleri İznik Çinilerinden esinlenilerek tasarlanmış.
Deplasman forması ise, Türk tarihi içinde geçmişten günümüze bereket için kullanılmış tamga ve sembollerin beyaz zemine işlenmesiyle oluşmakta. Alternatif forma hüviyetiyle hazırladıkları üçüncü forma ise Türk destanı Ergenekon’dan hazırlanmış durumda. Geleneksel motiflerle aşağı inen dikey sütunları altta karşılayan Ergenekon tasviri olarak kullanılan resimle tamamlanıyor.
Geride kalan 5 yılda benzer forma tasarımı politikası yürüten kulüp geçtiğimiz sezonun deplasman formasında Hoca Ahmet Yesevi Türbesinin motiflerini deplasman formasına taşırken, 21-22 sezonunun alternatif formasını geleneksel taş işçiliğinin eşsiz örneklerinden Divriği Ulu Cami’nin Cennet Kapı modeli formaları süslemişti.
Kulübün bu çabasıyla gençlerin sahada spor yaparken bir yandan da geçmiş ve kültürel kodlarıyla güzel bir bağ kurması sağlanıyor. Bu güzel uygulaması için Anadolu 1071 Kulübü yetkililerini tebrik ediyor, yeni başlayan sezonda kendilerine başarılar diliyorum.
İnşallah bundan sonraki süreçte formaların nasıllığını, forma üreten markaların tekdüze değil, camiaların felsefesi, bulundukları yörelerin önemli figürleri belirler.

ANADOLU 1071’İN HARİKA FORMALARI