Kocaeli’de her şey bu gazete ile başladı!

Mardros Mavyan adın hiç duydunuz mu, muhtemelen duymadınız. Mardros Mavyan, Kocaeli tarihi için çok önemli isimlerden biri. Türk matbaacılığı için İbrahim Müteferrika kimse, Kocaeli için de Mardros Mavyan odur.

Mardros Mavyan, Kocaeli'de ilk matbaayı kuran kişi. Ermeni asılı olan Mavyan, o dönem İzmit'teki Ermenilerin yoğun olarak yaşadığı Akmeşe'de oturuyordu. Yine Akmeşe'de bölgenin en büyük Ermeni okulu ve manastırı vardı. Bu manastırın yanında bulunan küçük bir binada Kocaeli'nin ilk matbaasını kurdu Mardros Mavyan. Bu matbaada daha çok Akmeşe manastırının ihtiyacı olan kitaplar ve basılı kağıtlar basılıyordu.

İzmit'te ilk matbaanın kuruluşu ise Birinci Dünya Savaşı yıllarına denk gelir. Bu matbaayı kuran yine Ermeni asılı bir Osmanlı vatandaşıydı. Maryan adlı bir kişi tarafından kurulan bu matbaa, Ermeni tehciri sırasında İzmit'i terk etmeleri sonrası devletin malı oldu. Taş basması matbaa olarak bilinen burada 3 kişi basım işini yapıyordu.

Ama bu matbaanın çok önemli bir özelliği vardı. Kocaeli'nin ilk gazetesi bu matbaada basılmıştı. Adı "Kocaeli” olan bu gazete 1918 yılında basılmaya başlandı. Haftalık olan ve perşembe günleri yayınlanan bu gazete, bin adeta basılıyordu. İzmit'in Yunanlılar tarafından işgal edilmesi sonrası yayına ara veren gazete, 1922 yılından itibaren yeniden basılmaya başlandı.

l. Dünya Savaşı sonunda yayına ara verip 1918'de İzmit Sancağı Müdafa-i Hukuk Cemiyeti'nin yayın organı olarak yayınlanmaya başlayan gazete, Anadolu basın organlarında ender rastlanan bir resmi organ oluşunu açıkça göstermektedir.

Kocaeli yarımadasının adım taşıyan gazete, başyazılara yer ayırmakta ve en büyük önemi dış politikaya vermektedir. Eleştiri yapmadan yerel yaşama yeterince önem veren basın organlarından biridir.

Kocaeli Gazetesi'nin ardından İzmit'te basılan ikinci gazete ise "Türk Yolu” gazetesi oldu. Türk Ocaklarının yayın organı olarak yayımlanmaya başlayan Türkyolu gazetesi 1921 yılında Tevfik Noyan, Eczacı Behçet Diker, Mustafa Hulusi, Ali Rasih, Sıtkı Özer, Rıfat Yüce'nin kurdukları şirket tarafından yayımlandı.

Cumhuriyet'in ilanı sonrası ise Kocaeli'de gazetecilik faaliyeti önemli ölçüde hareketlenmeye başladı. Kocaeli ve Türk Yolu gazetelerinin ardından Hür Fikir ve Genç Düşünceler adı altında yeni gazeteler çıkmaya başladı.

1937 yılına kadar Kocaeli'de başka bir gazete çıkmazken 1937 yılında İzmit'te dizgi makinesiyle basılan ilk gazete "Körfez” yayın hayatına başladı. Körfez'i 1938 yılında çıkan Marmara Gazetesi takip etti.

2. Dünya Savaşı yıllarında İse "Yeşil İzmit” adlı bir gazete daha yayınına başladı. Ama bu gazetenin ömrü ise çok kısa oldu.

Özellikle 2.Dünya Savaşı Sonrası Kocaeli'de basın hayatı adeta patlama yaptı. Bu yıllarda pek çok yeni gazete, dergi yayınlanmaya başlandı.

1947 yılında Ahmet Fevzi'nin Hedef'i, Fikri Dara'nın Azim'i, 1948'de Selahattin Teker'in Hürsöz'ü, 1951 'de yayınlanmaya başlayan Saim Aşkın ve Feridun Özbay ikilisinin Bizimşehir'i, sonra bir birleşme ile ortak yayınlanan Türk Yolu-Bizimşehir, Dündar Çiğit ile Şefik Güler'in el pedalı ile basılan Sesim Dergisi, Birsen Özkaya'nın Doğuş'u, Yüksek Öğrenim Derneği adına yayınlanan Ayça Dergisi, 1950'lerde Büyük Dava gazetesi, 1950'de Demokrat Kocaeli Gazetesi, 1961 'de İstiklal, 1954'te Seka Postası, 1962'de Hedef Gazetesi, 1967'de Sesim dergisi, 1970'de Kocaeli Adalet, Işık gazetesi, Yeni Yarımca, Karamürsel Postası ve Ticaret ve Sanayi Odası gazetesi yayınlandı.

O günlerden bugüne geldiğimizde ise her ilçede onlarca gazete, pek çok dergi ve haber sitesi yayımlanıyor.

Kim hangi amaçla olursa olsun, hangi düşünceyle yaparsa yapsın Kocaeli çok güçlü olan basım ile Türkiye'nin önemli İllerinin başında yerini alıyor.

Ama bu temel öyle kolay atılmadı. İşte bu insanlar olmasaydı, bugün kendine “gazeteci” diyen bizler olamazdık.

Bu insanlar sayesinde Kocaeli'de çok güçlü bir yerel basın okuyucu ortaya çıkı. Kocaeli'nin gazeteleri değişse, dönüşse bile okuyucu hiç küçülmedi.

Bizler bugün bu mesleği yapabiliyorsak eğer bu insanlara şükran borçluyuz.