Hangi Nietzsche?

Melih Can Şenol

Melih Can Şenol

Tüm Yazıları

Soner Soysal’ın Nietzsche: Perspektivizm, Güç İstenci, Doğruluk adıyla yayımladığı çalışma, Friedrich Nietzsche felsefesi söz konusu olduğunda popüler tartışmaların gölgesinde kalan bilgi ve doğruluk kavramlarına odaklanıyor.

Nietzsche’ye ilişkin geleneksel yorum ile analitikçi yorum arasında gittikçe derinleşen tartışmaları da çalışmanın bünyesine katan Soysal, Martin Heidegger, John Richardson ve Maudemarie Clark’ın Nietzsche yorumlarını da araştırma sürecine dahil ederek çalışmasına derinlik kazandırıyor.

Nietzsche felsefesi, gerek ortaya attığı kavramlardan gerekse kullandığı dilden dolayı oldukça yoğun tartışmalarla çevrelenmiştir.Bilgi ve doğruluk kavramları hakkında da birbirinden oldukça farklı görüşler kendisini göstermektedir. Nietzsche uzmanları arasındaki ayrım, Nietzsche’nin bilgi ve doğruluk kavramları söz konusu olduğunda daha da derinleşmektedir.

Soysal’ın “Nachlaß(yayınlanmamış yazılar) sorunu” olarak adlandırdığı sorun, bu konudaki temel tartışma konularından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü Nietzsche’nin bilgi ve doğruluk kavramlarına ilişkin görüşleri bu yazılar içerisinde yer almaktadır. Nietzsche bu yazıları yaşamı sırasında yayımlamadığı için, akademisyenlerin bir kesimi bu yazıları meşru kaynaklar olarak kabul etmezken, diğer bir kesim ise onun asıl felsefesinin bu metinlerde bulunduğunu ve bundan dolayı da meşru kaynaklar olduğunu ileri sürmektedir.

Nietzsche felsefesi hakkındaki bir diğer tartışma konusu ise uzmanlar arasındaki felsefi konulardan kaynaklanmaktadır. Örneğin, güç istenci öğretisinin geleneksel metafizik bir kavram olup olmadığı; söz konusu öğretinin Darwinci bir ilke mi yoksa teleolojik bir öğreti mi olduğu yönündedir.

Üçüncü bir tartışma sebebi ise, Nietzsche’nin metinlerinde kullandığı dilden kaynaklanmaktadır. Nietzsche, geleneksel felsefe dilinin sistematik ve açık üslubu yerine aforizmalar ve metaforlar kullanmaktadır. Analitik gelenekten gelen bazı uzmanların Nietzsche felsefesine dilsel veya mantıksal bir açıdan yönelmeleri, bu metinlerin doğru anlaşılmasına yönelik ciddi sorunlar yaratmaktadır.

Nietzsche felsefesine ilişkin ortaya çıkan tartışmalar, araştırmalar derinleştikçe daha da artmaktadır.Soysal, bu tartışmaların Nietzsche felsefesi üzerinde yarattığı sisi bir nebze olsun aralamak için, onun felsefesinin anahtar kavramları olarak gördüğü, “güç istenci”, “perspektivizm” ve “doğruluk” üzerinden yürüttüğü incelemeyle, okur için bir Nietzsche portresi oluşturuyor.

Soner Soysal Friedrich Nietzsche Perspektivizm