Yenilenen doçentlik başvuru şartları nelerdir? 2024 yılı doçentlik başvuru şartları

Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK), Genel Kurul Kararları çerçevesinde doçentlik başvuru kriterlerini güncelledi. Yeni kriterler, akademik camiada geniş yankı uyandırdı. İşte değişiklikler ...
Yeni doçentlik başvuru kriterleri, Mart 2024 itibarıyla uygulanmaya başlanacak. Bu değişiklikler arasında en dikkat çekici olanı, SCIE (Science Citation Index Expanded) veya SSCI (Social Science Citation Index) kapsamındaki dergiler için Web of Science Quartile kategorisinin artık değerlendirme sürecinde dikkate alınacak olması.
Alan indekslerinin karmaşıklığına son verilmiş ve Türkçe Dergi İndeksi (TR Dizin) makalelerinin puanı artırılmış durumda. Kitap ve kitap bölümleri için WoS Book Citation Index referansı alınacak, diğer kitaplar ve kitap bölümleri ise "diğer" kategorisine dahil edilecek.
Uluslararası yayınevleri konusundaki sorun, artık belirlenmiş bir kural ve endeks ile ele alınacak. Böylece hakemli makaleler ile kitap bölümleri arasındaki denge sağlanmış olacak.
Ancak yeni kriterlerin bazı yönleri, akademisyenler arasında tartışma yarattı. Özellikle kitap editörlüğü için profesörlük ve üniversiteden izin şartlarına getirilen koşullar eleştirildi. Bu koşulların bilimsel faaliyeti sınırlayıcı bir etkisi olabileceği ve sansür niteliği taşıdığı belirtildi. Üniversite yönetimlerinin beğenmediği derleme kitapların ve yayınevlerinin izin verilmemesi durumunda nasıl bir sonuç doğabileceği ise soru işaretleri yarattı.
Bazı akademisyenler, kitap editörlüğü için profesörlük şartının mantıklı olmadığını vurguladı. Bilimsel yayınların sadece profesörler tarafından yapılabileceğinin sınırlayıcı bir yaklaşım olduğuna dikkat çekildi.
Ayrıca, daha önce daha kolay bir şekilde doçent ve profesör olanların, uzun süredir değişmeyen kriterleri bir günde zorlaştırdığı görüşü dile getirildi. Yeni kriterlerin, önceki dönemdeki koşullarla kıyaslandığında adaletsizlik ve asimetri yarattığı belirtilerek, geçiş sürecinin daha dengeli ve adil olması gerektiği ifade edildi.
Sonuç olarak, YÖK'ün doçentlik başvuru kriterlerini değiştirmesi akademik camiada geniş bir tartışma başlattı. Yeni kriterlerin akademik süreçler ve yayın dünyası üzerindeki etkileri, önümüzdeki dönemde daha fazla ele alınması beklenen konular arasında yer alıyor.

Başvuru şartlarında yapılan değişikliklere ilişkin detaylar aşağıda sunulmuştur:

• SCIE veya SSCI kapsamındaki dergiler için Web of Science Quartile kategorisi dikkate alınmıştır.
• Temel alanlar özelinde farklılaşan ve karmaşıklığa sebep olan alan indeksleri tanımı kaldırılmıştır.
• Bu tanım yerine AHCI, ESCI, Scopus kapsamındaki dergilerde yayımlanan makaleler için puanlamalar yapılmıştır.
• İlgili kategoride kalitenin artırılması amacıyla asgari sınır getirilmiştir.
• Ulusal makale için TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makalelerin puanı artırılmıştır.
• Diğer uluslararası/ulusal kitap bölümlerindeki editörlüğe ilişkin sınırlama getirilmiştir.
• Alan indeksleri karmaşası giderilmiştir.
• Bu tanım yerine AHCI, ESCI, Scopus kapsamındaki dergilerde yayımlanan makaleler için puanlamalar yapılmıştır.
• Atıf kategorisi kaliteyi artırmak amacıyla Web of Science kapsamında yenilenmiş (a ve b maddeleri), TR Dizin kapsamındaki dergide yapılan atıflara daha fazla önem verilmiş. Bunlar dışındakiler diğer denilerek yenilenmiştir.
• Tüm temel alanlarda tamamlanmış tez danışmanlıkları puanlanmaktadır.
• Tüm projelere tamamlanmış olma şartı getirilmiştir. Proje kategorisinde görev tanımları dikkate alınmıştır.
• Projeler ve her bir proje görevi için alınacak puanlar çeşitlendirilmiştir.
• Tüm temel alanlar özelinde bildiriler için Web of Science Conference Proceedings Citation Index referans alınmıştır. Bunun dışındakiler diğer olarak kategorize edilmiştir.
• Eğitim/Öğretim faaliyeti başlıklı madde yenilenmiştir.
• Tüm temel alanlara “Patent/Faydalı Model” maddesi, “Ödül” maddesi ve “Diğer” (WoS h-indeksi, yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti) maddesi ilk defa eklenmiştir.
• Patent maddesi Fen Bilimleri ve Matematik temel alanında, Mühendislik temel alanında, Ziraat, Orman ve Su Ürünleri temel alanında uluslararası patent ve ulusal patent olmak üzere iki bent şeklinde bulunmaktadır.
• Ancak yeni yapılan eklemelerle bentler artırılmış ve patent/faydalı model tanımlamaları yenilenmiştir.
• Patent tanımları da aşağıdaki şekilde yenilenmiştir.